دمام زنی

در گذشته دور به علت نبود سامانه اطلاع رسانی و صوتی با نواختن سنج و دمام ساکنان محلات را برای عزاداری خبردار می کردند.
آقای سیاوشی، کارشناس مذهبی با بیان اینکه مراسم عزاداری در جنوب ایران با سنج و دمام آغاز مى شود، می گوید: پس از سلام و دعاى آخرین روضه خوان بلافاصله بوقی که از جنس شاخ نوعى گوزن است به صدا در مى آید.
وی می افزاید: سنج ، دمام و بوق هر سه از سازهای تشکیل دهنده این همنوازی است که سابقه آن به بیش از 100 سال می رسد.

صدای سنج و دمام تداعی کننده طبل زمان جنگ و حماسه روز عاشورا و وسیله ای برای خبر و آمادگی مردم آن زمان بوده است و نوعی تهییج و تحریک را درمردمی که قصد عزاداری و سینه زنی دارند، بوجود می آورد.
ترتیب و تعداد دمام زنان و نوازندگان سنج در نقاط مختلف جنوب متفاوت است، در بوشهر مجموع دمام و سنج زنان پنج، هفت و 9 نفر و گاهی بیشتر است که یک نفر به عنوان اشکون(که دمام زن حرفه ای است) در راس صف دمام زنان می ایستد و بقیه نفرات در طرفین او قرار می گیرند.
دو نفر در سمت راست و چپ اشکون هستند و بقیه با آهنگی موزون با آنان همراهی می کنند. در پایین صف دمام زنان هم یک نفر سنج زن قرار می گیرد و بقیه سنج زنان در لابلای دمام زنان می ایستند و براساس یک نت مشخص نوای سنج و دمام را به گوش و دلهای عزاداران می رسانند.

در آبادان تعداد دمام زنان زوج است و جای سنج زن را در پایین صف یک دمام زن ماهر پر می کند، تعداد دمام زنان هم بستگی به توان و بضاعت حسینیه و دمام زنان دارد و در جاهایی حتی 18 دمام و 10 سنج نواخته می شود.
شروع دمام زنی با نواختن بوق مخصوص است و پس از لحظاتی که از نواختن سنج و دمام می گذرد ، دوباره بوق به صدا درمی آید و این وضع تا پایان نوازندگی ادامه دارد.
زمان نواختن سنج و دمام چیزی حدود 20 تا 80 دقیقه و در پاره ای موارد مثل شب و ظهر عاشورا حدود سه ساعت در مسافت های طولانی است که با دسته های دیگر در کوچه و معابر و حسینیه ها به نوازندگی می پردازند و پس از پایان نوازندگی بلافاصله سینه زنی شروع می شود.

اجرای سنج و دمام باید انسان را از خود بیخود، موی را بـر بدن راست و اشک را سرازیر کند و با تپش قلب او هماهنگ باشد.

نوحه خوانی و عزاداری در جنوب ویژگیهای خاص خود را دارد که مبتنی بر فرهنگ دیرینه مردم این خطه است . این نوع عزاداری که معمولا با دمام زنی همراه است حکایت از سوز دل عزادارنی است که با فرهنگ خاص خود هر آنچه که دارند در مراسم سوگواری سرور و سالار شهیدان ارائه می کنند.